دیابت چیست و انواع آن کدام اند؟
دیابت یکی از مزمن‌ترین بیماری‌هایی است که در حال حاضر بیش از ۵ میلیون نفر در کشور ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و متأسفانه این بیماری روند افزایشی دارد.
نکته حائز اهمیت این است که بسیاری از بیماران درگیر با دیابت از مشکل و بیماری اطلاع ندارند و این اصلی‌ترین دلیل بروز عوارض جدی و عود کردن بیماری آنان است. البته بیماری دیابت در دسته بیماری‌هایی قرار می‌گیرد که راه درمان آن باز می‌باشد و از طرق مختلف مانند درمان گیاهی دیابت که با استفاده دارو‌های خاص مربوط به آن صورت می‌گیرد و درمان بدون دارو که از طریق ادویه جات و گیاهان درمانی انجام می‌گیرد می‌توان برای درمان آن اقدام کرد.
در ادامه همین مقاله در وبلاگ متین سلامت به تعریف دیابت، انواع آن، علل بروز بیماری دیابت، علائم بیماری و راه‌های درمان دیایب با گیاهان دارویی خواهیم پرداخت.
دیابت چیست؟
در خلاصه‌ترین تعریف می‌توانیم بگوییم زمانی که بدن شخصی نتواند انسولین کافی تولید کند یا از انسولین تولید شده استفاده نماید آن شخص دچار بیماری دیابت شده است. حال سؤال اینجاست که انسولین چیست و چه کارکردی دارد؟
انسولین هورمونی است که در لوزالمعده یا پانکراس بدن انسان تولید می‌شود و وظیفه‌اش این است که قند موجود در خون به سلول‌های بدن برساند تا بدن آن قند را به عنوان انرژی استفاده نماید. در جایی که انسولین نتواند به درستی از پس وظیفه خود بر بیاید و قند را به داخل سلول‌ها هدایت کند در نهایت میزان قند خون یا گلوکز بالا رفته و باعث ایجاد مشکلات و آسیب رساندن به دیگر اعضای بدن می‌شود.
حال که با چیستی دیابت آشنا شدیم بهتر است با انواع آن نیز آشنا شویم.
معرفی انواع دیابت
بطور کلی می‌توان دیابت را به دو دسته تقسیم کرد:
- دیابت نوع ۱
- دیابت نوع ۲
دیابت نوع یک که با نام دیابت وابسته به انسولین نیز شناخته می‌شود حدود ۱۰ درصد از قشر بیماران درگیر با دیابت را دربرمی‌گیرد که اصلی‌ترین عوامل ایجاد آن مسائل ژنتیکی و محیطی است که ممکن در هر سنی بروز پیدا کند و افراد را درگیر کند هرچند این نوع از دیابت در کودکان و جوانان شیوع بیشتری دارد.
مهم ترین انواع دیابت
دیابت نوع دو نیز که به دیابت غیروابسته به انسولین مشهور است بیشترین جمعیت آماری بیماران دیابتی را در برمیگیرد که عامل اصلی پیدایش این بیماری مقاومت سلول‌های بدن در برابر انسولین می‌باشد.
نوع دوم بیماری دیابت در بزرگسالان شیوع بیشتری دارد و از علل بروز آن می‌توان به چاقی مفرط و اضافه وزن عدم تحرک کافی و تغذیه نامناسب اشاره کرد که متأسفانه با توجه به پیشرفت‌های جوامع بشریت و کاهش فعالیت‌های بدنی و رژیم‌های غذایی غلط این نوع بیماری در بین جوانان نیز در حال گسترش است.
هر از گاهی نیز دیده شده که بیماری دیابت در گروه خاصی از بانوان شایع شده است که به آن دیابت بارداری گفته می‌شود که فرد برای نخستین بار شاهد افزایش قند خون در بدن خود می‌شود اما این مسأله معمولاً بعد از زایمان رفع خواهد شد هرچند این اشخاص در آینده در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو خواهند بود.
پیش دیابت چیست؟
گاهی اوقات برخی از افراد قبل از ابتلا به دیابت با مشکل پیش دیابت مواجه می‌شوند که می‌تواند زمینه ساز رسیدن آن‌ها به دیابت اصلی باشد. در پیش دیابت نیز قند خون فرد از میزان استاندارد بالاتر می‌رود اما در حدی نیست که باعث بروز مشکلات برای فرد شود.
این ابتلا به پیش دیابت بسیار شایع است اما می‌توان با راهکار‌هایی از دچار شدن به بیماری دیابت جلوگیری کرد. از مهم‌ترین راه‌ها برای رفع پیش دیابت می‌توان به کاهش وزن حتی ۵ تا ۷ کیلوگرم ورزش مداوم در هفته به اندازه ۱۵۰ دقیقه مانند پیاده روی یا نرم دویی و اصلاح رژیم غذایی و کنترل استرس اشاره کرد. همچنین مصرف گیاهان دارویی و دمنوش های گیاهی مانند چای سبز می‌تواند باعث جلوگیری از دیابت شود.
مهم ترین علائم دیابت
حال وقت این است که به علائم اصلی و شایع بیماری دیابت بپردازیم.
- گرسنگی و تشنگی بیش از حد
- بیحالی و خستگی مفرط
- مشکلات بینایی
- تکرر ادرار
- کاهش وزن
علائمی نیز به صورت اختصاصی برای بانوان و آقایان وجود دارد که می‌توان در بانوان به عفونت‌های پوستی خشکی پوست خارش و عفونت در دستگاه‌های ادرای و در مردان به کاهش میل جنسی و قدرت عضلانی و اختلال در نعوظ اشاره داشت.
مهم ترین علائم دیابت
متأسفانه تشخیص بیماری ممکن است از روی علائم امکان‌پذیر نباشد بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند که در صورت مشاهده در کدام از علائم اصلی بیماری حتماً به پزشک معالج مراجعه کنید.
کدام دسته از افراد در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند؟
افرادی که از تحرک کمی در روزمرگی خود برخوردارند در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. سابقه دیابت در بستگان درجه یک سابقه بیماری قلبی عروقی چربی بالا افراد مبتلا به فشارخون بالا و زنانی که دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند نیز خطر ابتلا به بیماری دیابت در آنان بیشتر از دیگر اقشار جامعه است.
قطعاً تغذیه و مواد خوراکی در ایجاد و گسترش بیماری دیابت نقش مهم و غیرقابل انکاری دارند و ما باید در صدد رفع و اصلاح رژیم غذایی و خوراکی خود باشیم.
غلات پاک شده مانند برنج آرد سفید سیب زمینی و دیگر موادی که نشاسته دارند در ایجاد دیابت مؤثر هستند. در عوض غلات کامل مانند برنج سبوس دار، کینوا و خوراکی‌هایی که با غلات درست شده‌اند و شکر افزودنی ندارد می‌تواند بهترین جایگزین برای غلات پاک شده باشد.
سبزیجات کنسروی که حاوی مقدار زیادی نمک هستند یا سبزیجات پخته با مقدار کره و پنیر بالا نیز عامل ایجاد دیابت می‌شوند. کمپوت میوه‌ها با افزودنی شکر، مربا، انواع ژله‌ها و پاستیل و آب میوه‌ها نیز ممکن است به دیابت منجر شوند.
سبزیجات تازه مثل اسفناج، کلم پیچ، سبزیجات منجمد بخارپز شده و سبزیجات کنسرو شده بدون نمک اضافی و میوه‌های تازه، مربا‌های کم شکر و میوه‌های کنسرو شده بدون شکر افزودنی می‌تواند جایگزین مناسبی برای موارد بالا باشد.
همچنین پروتئین‌ها و لبنیات مثل گوشت سرخ شده، گوشت دنده و قلوه گاه، سوسیس و کالباس، شیر و ماست پرچرب، خامه و پنیر پرچرب نیز ممکن است عامل وقوع بیماری دیابت شوند که می‌توان از پروتئین‌های گیاهی مانند حبوبات و خشکبار خام، ماهی و غذا‌های دریایی، تخم مرغ و گوشت مرغ یا دیگر پرندگان به عنوان گزینه جایگزین استفاده کرد.
یکی دیگر از خوراکی‌هایی که می‌تواند زمینه ساز مشکلات دیابت شوند چربی‌ها و شیرینی جات و نوشیدنی‌ها هستند که متأسفانه عدم مصرف این دسته از مواد سخت و مشکل است و جایگزین و مناسب این دسته روغن هسته انگور و روغن زیتون، غذا‌های حاوی چربی امگا ۳ مانند ماهی و روغن های گیاهی مانند روغن آفتابگردان می‌باشد.
مواد غذایی که از محصولات حیوانی تولید می‌شوند حجم زیادی از چربی‌های اشباع شده را در خود جای داده‌اند و اینگونه مواد غذایی که چربی ترانس داشته باشند می‌تواند باعث بروز دیابت شوند. همچنین نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا، چای شیرین، آب میوه‌ها که با افزودنی شکر تولید می‌شوند، قهوه همراه با شکر و… نیز ممکن است ایجاد مشکل کنند که مصرف آب ساده، چای تلخ و قهوه‌ی بدون شیر یا با شیر کم چرب بهترین راهکار‌ها هستند.
البته این نکته را باید توجه داشت که بی‌شک استفاده درست، صحیح و به اندازه از مواد غذایی نام برده شده باعث بروز مشکلاتی نخواهد شد و نباید شما را دچار حساسیت و وسواس ذهنی و فکری در مصرف این مواد کند.
اساساً میزان نیاز ما به مواد غذایی بستگی به سن، جنس و فعالیت روزانه ما دارد و یقیناً بهترین رژیم غذایی آن است که ترکیبی از مفیدترین مواد موجود در گروه‌های اصلی غذایی است. بنابراین تعریف واحدی از رژیم و سبک تغذیه یکسان برای همه اقشار جامعه نمی‌توان ارائه داد.
راه های درمان دیابت
دیابت نیز مانند دیگر بیماری‌های شایع راه‌های درمان بخصوص خودش را دارد که در ادامه به مهم‌ترین آنان خواهیم پرداخت. یکی از مناسب‌ترین راه‌ها برای درمان دیابت درمان بدون دارو است که می‌توان به:
اصلاح برنامه غذایی زیر نظر پزشک معالج، فعالیت بدنی منظم { حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته}، کاهش وزن، خواب مناسب و مفید، عدم مصرف دخانیات و کاهش استرس اشاره کرد.
دیگر راه درمان دیابت استفاده از دارو‌های مخصوص این بیماری است. دیابت نوع یک از طریق تزریق انسولین قابل درمان می‌باشد و در دیابت نوع دو علاوه بر انسولین، دارو‌های تزریقی و خوراکی ضد دیابت نیز وجود دارند که باید مصرف شوند و هر کدام از این دارو‌ها از طرق مختلف باعث کاهش قندخون می‌شوند.
مشکلات و عوارض دیابت
در پاسخ به این سؤال باید گفت همانطور که پیشتر عنوان کردیم متأسفانه بیش از نیمی از بیماران درگیر با دیابت از آن مطلع نیستند و این عدم آگاهی و بالا ماندن میزان قند خون در مدت زمانی طولانی و عدم مراجعه به پزشک و شروع مرحله درمان، می‌تواند آسیب‌های جدی و خطرناکی به بدن وارد کند. بیماری کلیوی، مشکلات بینایی، بیماری‌های قلبی و عروقی، و بیماری‌های اعصاب از مهم‌ترین عوارض بیماری دیابت می‌باشند.
عوارض دیابت
کلام آخر
ما در این مقاله تمام سعی و تلاش خود را کردیم که مفیدترین اطلاعات را درباره بیماری دیابت، انواع آن، علائم و راه‌های درمان آن را در اختیار شما قرار دهیم. امیدواریم که این اطلاعات، مفید و مثمر به ثمر برای مراجعه‌کنندگان محترم سایت متین سلامت واقع شود.
اولین دیدگاه را ثبت کنید